คลาวด์ในแง่ค่าใช้จ่าย

คลาวด์หลายเจ้าพยายามพูดถึงข้อดีของคลาวด์ในแง่ของค่าใช้จ่ายเพื่อให้ผู้มีอำนาจตัดสินใจเปลี่ยนหรือย้ายระบบของตัวเองขึ้นคลาวด์ ด้วยเหตุนี้หัวข้อนี้จึงถูกสร้างขึ้นมาเพื่ออธิบายศัพท์ต่างๆที่น่าสนใจเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายที่น่าจะเกี่ยวข้องกับคลาวด์

TCO (Total Cost of Ownership)

TCO ตามนิยามของ APPA คือ “A holistic approach to maximizing return on investment of managed physical assets that includes the summation of all known and estimated costs to include first, recurring, renewal / replacement, and end-of-useful life costs revised at critical decision points to aid in life-cycle asset management decisions.” (อ้างอิง) นิยามนี้ถูกเขียนมานานแล้ว ปัจจุบันนิยามนี้ไม่ได้กล่าวถึงสินทรัพย์ทางกายภาพหรือจับต้องได้ (Physical assets) เพียงอย่างเดียวแต่อาจเป็นบางสิ่งบางอย่างที่จับต้องไม่ได้ด้วยเช่น บริการ หรือ สินทรัพย์ดิจิตอล เป็นต้น

ถ้าจะให้สรุปง่ายๆ ตามแบบฉบับผู้เขียน TCO คือ “ค่าใช้จ่ายทั้งหมดตลอดอายุการใช้งาน” สิ่งสำคัญก็คือ ผู้ใช้จะต้องประเมินก่อนว่า โครงการ หรือ ผลิตภัณฑ์ หรือ บริการ ที่ใช้นั้นมีระยะเวลาการใช้งานเท่าใด จากนั้นจึงคิดกันว่าตลอดช่วงระยะเวลานั้น มีค่าใช้จ่ายอะไรบ้าง ประโยชน์ของ TCO คือช่วยในเรื่องการบริหารเงินระยะยาว อีกทั้งยังใช้เปรียบเทียบ โครงการ หรือ ผลิตภัณฑ์ หรือ บริการ ในกรณีที่สิ่งเหล่านี้มีมากกหว่าหนึ่งและใช้ทดแทนกันได้ เช่น บริษัทต้องการระบบอีเมล์ ซึ่งก็มีหลายวิธีที่จะทำได้ ไม่ว่าจะเป็น ใช้อีเมล์ออนไลน์ หรือ สร้างระบบอีเมล์เองในบริษัท ซึ่ง TCO ก็จะนำมาเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยในการตัดสินใจว่าจะเลือกใช้โครงการแบบใด

ค่าใช้จ่ายใน TCO อาจมีแบ่งได้ 2 กลุ่ม ได้แก่ CapEx และ OpEx

CapEx (Capital expenditures)

Investopedia ได้ให้นิยามของ CapEx เอาไว้ว่า “Funds used by a company to acquire, upgrade, and maintain physical assets such as property, plants, buildings, technology, or equipment.”(อ้างอิง) กล่าวคือ ค่าใช้จ่ายเพื่อให้ได้สิ่งเหล่านั้น (โครงการ ผลิตภัณฑ์ บริการ) มาใช้งาน เช่น ถ้าต้องการสร้างคลาวด์ของตัวเอง การซื้อเซอฟเวอร์ (Server) เพื่อใช้สร้างคลาวด์ก็จัดเป็น CapEx ค่าใช้จ่ายนี้ยังหมายรวมถึง ค่าใช้จ่ายที่ “อาจ” จะต้องจ่ายเพื่อทดแทนสิ่งเดิม เช่น ค่าใช้จ่ายที่สำรองเอาไว้ในการซื้อเซอฟเวอร์เผื่อเซอฟเวอร์ที่ใช้งานอยู่เกิดเสียหายหรือใช้งานไม่ได้ หรือ ค่าใช้จ่ายในการซื้อเซอฟเวอร์มาเปลี่ยนตามระยะเวลา ค่าบริการบางอย่างก็จัดเป็น CapEx ด้วยเช่นเดียวกัน เช่น ค่าบริการติดตั้งเซอฟเวอร์ หรือ ค่าใช้จ่ายที่ตั้งเอาไว้เป็นค่าบริการการซ่อมเผื่อระบบเกิดมีปัญหา เป็นต้น

OpEx (Operating expense)

Investopedia ได้ให้นิยามของ OpEx เอาไว้ว่า “An expense that a business incurs through its normal business operations.”(อ้างอิง) กล่าวคือ ค่าใช้จ่ายที่ใช้ดำเนินงานตามปกติ มักเป็นค่าใช้จ่ายที่ต้องจ่ายอยู่เนื่องๆ ตัวอย่างเช่น OpEx ของการสร้างคลาวด์ของตัวเอง ได้แก่ ค่าน้ำ ค่าไฟ เงินเดือนพนักงาน ค่าเช่าสถานที่ ฯลฯ

ค่าใช้จ่ายบนคลาวด์

หลายครั้งที่ผู้ให้บริการคลาวด์มักโฆษณาว่า การใช้บริการคลาวด์จากผู้ให้บริการจะทำให้ค่าใช้จ่ายถูกกว่าการตั้งระบบเอง (สร้างคลาวด์เอง หรือ ระบบเดิมที่ไม่ใช่คลาวด์) โดยเฉพาะ CapEx ที่มักจะถูกอ้างอิงถึงว่า เมื่อใช้คลาวด์จากผู้ให้บริการ ค่า CapEx ไม่ต้องเสีย เพราะไม่ต้องซื้อเซอฟเวอร์ ไม่ต้องเสียค่าติดตั้ง ฯลฯ เสียแต่ค่า OpEx ซึ่งก็คือค่าใช้บริการที่ต้องจ่ายในแต่ละเดือนหรือแต่ละปี ซึ่งจะทำให้ TCO ลดลง ประโยคที่ว่าเป็นความจริงแค่่ส่วนหนึ่ง เพราะถึงแม้จะมีแต่ค่า OpEx แต่หากผู้ใช้บริการคลาวด์เลือกทรัพยากรหรือเซอร์วิสอย่างไม่เหมาะสม และ/หรือ ขาดความรู้ความเข้าใจในการตั้งค่ารวมถึงทางเลือกที่ผู้ให้บริการมีให้ ก็อาจจะมีความเป็นไปได้ที่การใช้บริการคลาวด์จากผู้ให้บริการมีค่า TCO สูงการการตั้งระบบเอง

อนึ่ง ค่าใช้จ่ายเป็นแค่ส่วนหนึ่งของการตัดสินใจในการใช้คลาวด์ ยังมีปัจจัยอื่นอีก เช่น ความสามารถในการย่อยขยายระบบ ความง่ายในการใช้ง่าย ความปลอดภัย เป็นต้น